Este martes 10 de outubro, e sete séculos despois de inspirar os testemuños máis antigos da lírica medieval galego-portuguesa, a ría de Vigo volve ser o fogar das cantigas do trobador galego Martín Códax. O manuscrito do século XIII que as contén, o coñecido como Pergamiño Vindel, está exposto xa no Museo do Mar de Galicia ata o vindeiro 4 e marzo de 2018 grazas ao labor desenvolvido pola Universidade de Vigo e a consellaría de Cultura do goberno de Galicia, que fixeron os trámites necesarios para traer a Vigo o documento que posúe a Morgan Library de Nova Iorque.
O Pergamiño Vindel é o elemento central da exposición Un tesouro en sete cantigas, que amosa medio cento de pezas, a maior parte delas de arte sacro, de entre os séculos XIII ao XX, complementadas con obras de artistas galegos contemporáneos e estruturadas a partir de cada unha das sete cantigas compostas por Codax.
O percorrido polos sete apartados da mostra vai debullando os significados das sete cantigas que testemuñan unha cultura rica en matices e froito do intercambio cultural que para a Galicia medieval supuña ser o final do Camiño de Santiago. A exposición estará aberta ao público ata marzo do ano que vén e estará acompañada dun programa de actividades e de visitas guiadas.
Espiritualidade, imaxe do poder, os ámbitos familiar e íntimo, a contraposición do amor sacro e profano, a oposición entre a paisaxe real e alegórica, o espazo templo-atrio ou a incerteza, son os tramos simbólicos a partir dos que se organiza a mostra, comisariada polo docente e investigador da Universidade de Santiago de Compostela Francisco Singul.
Datado a finais do século XIII ou principios do XIV, o Pergamiño Vindel é o documento orixinal das sete cantigas de amigo de Martin Codax no que o trobador galego canta a Vigo e ao seu mar. A primeira columna do pergamiño contén cinco pentagramas, seis a segunda e a terceira e catro a cuarta. Ondas do mar do Vigo; Mandad’ei comigo ca ven meu amigo; Mia yrrmana fremosa treides comigo; Ay Deus se sab’ora meu amado; Quantas sabedes amar amigo e Ay ondas que eu vin veer, son as seis cantigas do pergamiño con notación musical, mentres que En o sagrad’e Vigo, carece dela. A súa estrutura musical é sempre idéntica, formada por dúas frases musicais, a segunda derivada da primeira, e un retrouso que inclúe unha terceira frase, cuxo material melódico se relaciona en moitas ocasións coas anteriores.
Escrito por unha soa cara a catro columnas con 26, 24, 23 e 17 liñas respectivamente e cunha dimensión de 34 x 45 centímetros, nada de soubo da obra de Martin Codax durante séculos ata que en 1914 o comerciante madrileño de libros antigos Pedro Vindel atopouno na garda interior dun exemplar do século XIV, aínda que encadernado no XVIII, do libro De officiis de Cicerón. O diplomático e musicólogo Rafael Mitjana comprou o pergamiño con intención de estudar a súa música e despois da súa morte foi adquirido polo bibliófilo Otto Hass e posteriormente posto á venda en Londres, onde foi adquirido pola J. Pierpont Morgan Library, onde permanece desde o ano 1977 coa sinatura MSM.979, a disposición dos estudosos que desexen traballar con el.
O texto, no que o nome de Martin Códax aparece na parte superior, foi escrito en tinta negra e os pentagramas en vermello, mentres que as iniciais están ornamentadas en vermello e azul.
