Tal día como hoxe, hai cen anos, nacía en Celanova Celso Emilio Ferreiro, escritor, político e un dos máximos expoñentes da poesía social na lingua do país.
Para conmemorar este centenario, este Ano Celso Emilio Ferreiro, programáronse unha serie de exposicións, edicións de libros, concertos e outras actividades destinadas a todos os públicos e a todos os sectores da poboación galega, para pór de manifesto a vixencia dunha obra imprescindible da literatura e da poesía dun dos escritores máis representativos do século XX galego.
O programa de actos comezará hoxe mesmo, a través da iniciativa ‘100 poemas para lembrar a Celso Emilio’, unha actividade desenvolvida pola Xunta que consistirá na exhibición de mostras da súa poesía nos escaparates de cen establecementos públicos e privados de Celanova, durante todo o ano 2012. Esta acción, coa que se pretende achegar ao público o máis significativo da poesía de Celso Emilio Ferreiro, realízase en colaboración co Concello de Celanova, mediante a edición especial dos cen poemas seleccionados xunto a un breve resumo da biografía do poeta e a referencia dos establecementos participantes no proxecto.
O Ano Celso Emilio Ferreiro contará asemade cunha exposición interactiva centrada na súa vida e na súa obra, que percorrerá o territorio da comunidade en itinerancia polas bibliotecas e os centros escolares de Galicia. Durante este ano de conmemoración levaranse a cabo dous concertos de homenaxe, a través da AGADIC, coa participación de destacados intérpretes galegos que levaron aos escenarios e popularizaron poemas do autor e coa realización dun espectáculo multimedia baseado na súa figura. A creación da páxina web oficial de Celso Emilio Ferreiro dispoñible en tres idiomas, galego, castelán e inglés, e a a celebración dunha xornada de homenaxe na Biblioteca da Cidade da Cultura, serán outras iniciativas destacadas.Cómpre subliñar tamén o proxecto ‘Vivo na rúa Celso Emilio Ferreiro’, un reparto de poemas da autoría do escritor celanovés nas caixas do correo das rúas das cidades e vilas de Galicia que levan o nome do escritor, un total de 28 concellos. Con esta iniciativa, levarase aos fogares unha obra literaria tan importante para a nosa cultura.
En canto á internacionalización da literatura galega, o goberno galego ten previsto a edición en 2012 de Longa noite de pedra en versión inglesa, ao cargo do tradutor Jonathan Dunne e no marco da colección Galician Classics. Esta colección da Dirección Xeral do Libro, Bibliotecas e Arquivos, conta co obxectivo prioritario de difundir en lingua inglesa as obras máis destacadas da literatura clásica galega. Nesta mesma liña de internacionalización a Xunta de Galicia editará a versión bilingüe galego castelán de Longa noite de pedra, ao cargo do profesor e crítico Ramón Nicolás, que tamén prepara unha biografía, que se sumará á homenaxe. Así mesmo, publicarase a edición dos artigos publicados por Celso Emilio no diario ABC, onde tiña a sección ‘Mirador literario: escrito gallego’, desde 1973 ata o seu pasamento, en 1979.
Celso Emilio Ferreiro
decir espada estaba prohibido,
decir prisión somente era unha verba
sin senso, un aire que mancaba
o corazón da xente.
¿Cando,
cando se perdeu,
iste gran Reino?
Celso Emilio Ferreiro (Celanova, 1912-Vigo, 1979) iniciou desde moi novo unha actividade política e literaria que estaría sempre marcada polo compromiso co país. Cando estala a guerra Celso Emilio foi obrigado a se incorporar ao exército franquista. Condenado a morte por un artigo publicado en Guieiro -revista que el mesmo dirixía-, a súa familia consegue o indulto. No tempo que estivo na cadea escribe o poema Longa noite de pedra, núcleo central do libro do mesmo título.
Casa con Mª Luisa Moraima Loredo o 15 de xullo de 1943 e se instalan en Pontevedra. Nesta cidade funda en 1948 con Emilio Álvarez Negreira e máis por Sabino Torres a colección Benito Soto.
En 1966 emigra a Venezuela, onde colaborará coa Hermandad Gallega e funda o Patronato da Cultura Galega.
Retorna no ano 1973 instalándose en Madrid. Nunhas vacacións en Vigo, na súa casa da Avenida de Castrelos, morre por un derrame cerebral. Foi o día 31 de agosto do 1979. Celso Emilio recibirá posteriormente sepelio en Celanova
No ano 1989 foille dedicado o Día das Letras Galegas.
