Segundo o último padrón municipal do Instituto Nacional de Estatística a poboación de Galicia diminuirá, na vindeira década, en máis de trinta mil habitantes. Outro dato significativo é que case o dez por cento dos habitantes serán maiores de 75 anos. Galicia, senón varían estas expectativas, será un país envellecido e, como advirte Xosé Manuel Sarille* en El Correo Gallego, está abocada a se “empequenecer”.
Unha perda de habitantes, co conseguinte detrimento do número de falantes, implicaría que a lingua, a cultura, o país, esvaecerían e minguarían. Converterase deste xeito nunha loita pola supervivencia da identidade, xa de por si debilitada. Apunta tamén Sarille que desde a Xunta ningún político fai referencia algunha a este grave problema de despoboamento. Neste conflicto onde conflúen a perda de poboación e a identidade social e cultural, parece ser que os obxectivos do executivo están centrados en apoiar e fomentar a cultura no exterior dun país que tende a encollerse.
Non quero ser eu quen negue o acerto e o loable de sacar máis alá das nosas fronteiras a cultura e a súa industria, que se interesen fora do que se está facendo aquí, a posibilidade de que os autores podan ser lidos e cobren polos seus dereitos alén do Padornelo, de Pedrafita e do Eo e Miño. Sí, estou a favor sempre e cando non esquezan enriquecer a base, as xeracións máis novas e as que están por vir.
As estatísticas falan dunha sociedade senil e dunha mocidade que se afasta do galego. Debe producirse un cambio desde os cimentos da sociedade, desde os primeiros anos de escola. O neno, o rapaz que medre en galego lerá e mercará os libros na lingua que fala, na súa lingua de uso cotián. Ese debería ser o primeiro paso para a exportación do libro.
De qué serve dar a coñecer no exterior o que non se coñece en Galicia? Qué editor foráneo vai arriscar os cartos da súa empresa nun libro que na súa lingua natal vendeu menos de mil exemplares? Non temos ese exemplo cos editores galegos nin persoalmente atopo motivo algún polo cal un editor asuma os gastos ocasionados dunha compra de dereitos, da tradución, da edición dun libro –independentemente da súa calidade- que de forma previa non funcionou no mercado nai.
Hai moito tempo que se abandonou o concepto romántico de literatura e os custos de todas esas campañas para a promoción do libro no exterior deben dar os suficientes resultados para que estas non sexan un fracaso. A Consellería de Cultura debe traballar en prol da exportación da cultura galega, pero moito máis importante é fixar a visibilidade desa mesma cultura en Galicia.
* As referencias a Xosé Manuel Sarille están tomadas de El Correo Gallego do 25/03/08