Atención! Este sitio emprega cookies e tecnoloxías similares.

Máis información

Acepto

En cumprimento do artigo 22.2 da Lei de Servizos da Sociedade da Información e conforme ao disposto no artigo 5 da Lei Orgánica 15/1999, de 13 de dicembro, de Protección de Datos de Carácter Persoal e demais normativa ou recomendacións que resulten de aplicación (tales como a Guía de Cookies da Axencia Española de Protección de Datos-AEPD), DataLib Servizos Documentais, S.L. informa aos usuarios da web de que o acceso a este sitio implica a utilización de cookies.

Unha cookie é un ficheiro que se descarga no seu ordenador ao acceder a determinadas páxinas web. As cookies permiten a unha páxina web, entre outras cousas, almacenar e recuperar información sobre os hábitos de navegación dun usuario ou do seu equipo e, dependendo da información que conteñan e da forma en que utilice o seu equipo, poden utilizarse para recoñecer ao usuario. Tal como recolle a "Guía sobre el uso de las cookies" da AEPD, segundo a finalidade para a que se traten os datos obtidos a través das cookies, podemos distinguir entre:

- Cookies técnicas. Son aquelas que permiten ao usuario a navegación a través dunha páxina web, plataforma ou aplicación e a utilización das diferentes opcións ou servizos que nela existan como, por exemplo, controlar o tráfico e a comunicación de datos, identificar a sesión, acceder a partes de acceso restrinxido, recordar os elementos que integran un pedido, realizar o proceso de compra dun pedido, realizar a solicitude de inscrición ou participación nun evento, utilizar elementos de seguridade durante a navegación, almacenar contidos para a difusión de vídeos ou son ou compartir contidos a través de redes sociais.

- Cookies de personalización. Correspondería a aquelas que permiten ao usuario acceder ao servizo con algunhas características de carácter xeral predefinidas en función dunha serie de criterios no terminal do usuario como por exemplo serian o idioma, o tipo de navegador a través da cal accede ao servizo, a configuración rexional desde onde accede ao servizo, etc.

- Cookies de análise. Son aquelas que permiten ao responsable das mesmas, o seguimento e análise do comportamento dos usuarios dos sitios web aos que están vinculadas. A información recollida mediante este tipo de cookies utilízase na medición da actividade dos sitios web, aplicación ou plataforma e para a elaboración de perfís de navegación dos usuarios de ditos sitios, aplicacións e plataformas, co fin de introducir melloras en función do anlaíse dos datos de uso que fan os usuarios do servizo.

- Cookies publicitarias. Son aquelas que permiten a xestión, da forma máis eficaz posible, dos espazos publicitarios que, no seu caso, o editor incluíra nunha páxina web, aplicación ou plataforma dende a que presta o servizo solicitado en base a criterios como o contido editado ou a frecuencia na que se mostran os anuncios.

- Cookies de publicidade comportamental. Son aquelas que permiten a xestión, da forma máis eficaz posible, dos espazos publicitarios que, no seu caso, o editor incluíse nunha páxina web, aplicación ou plataforma dende a que presta o servizo solicitado. Estas cookies almacenan información do comportamento dos usuarios obtida a través da observación continuada dos seus hábitos de navegación, o cal permite desenvolver un perfil específico para mostrar publicidade en función do mesmo.

As aplicacións de terceiros nos prestan o servizo de medición e análise da audiencia das páxinas da nosa web, descarga de vídeos e documentos, facilitar e monitorizar a conexión e a publicación de contidos entre a web de Fervenzas Literarias e redes sociais como Facebook, Twitter, Linkedin...

A información que obteñen está relacionada co número de páxinas visitadas, idioma, rede social na que se publican as nosas novas, cidade ou rexión á que está asignada a dirección IP dende a que se accede, o número de novos usuarios, frecuencia, tempo e reincidencia das visitas, navegador e operador ou tipo de terminal dende o que se realiza a visita.

Asimesmo elas mesmas poden utilizar estes datos para mellorar os seus propios servizos e para ofrecer servizos a outras empresas. Pode coñecer eses outros usos dende as ligazóns indicadas.

O control das cookies instaladas no seu equipo debe facerse mediante a configuración das opcións do navegador que use:

En cumprimento do establecido no artigo 5 da Lei Orgánica 15/1999, de 13 de decembro, de Protección de Datos de Carácter Personal (en adiante, LOPD), informámoslle de modo expreso, preciso e inequívoco que a información que se obteña a través das cookies que se instalen no seu ordenador será utilizada coas seguintes finalidades: identificar a sesión e acceder a partes de acceso restrinxido.

Os destinatarios da información que se obteña a través das cookies que se instalen no seu ordenador serán as seguintes entidades: O editor responsable da web e responsable do tratamento: DataLib Servizos Documentais, S.L.

Conversamos con... Eva Moreda

Rate this item
(8 votes)

eva_moredaHai escritores que van labrando o seu camiño literario aos poucos. Sen levantar a voz máis do necesario. Sen presas. E con cada novo libro melloran. Este é o caso de Eva Moreda, a escritora galegoasturiana ven de publicar en Xerais A Veiga é como un tempo distinto, premio Terra de Melide 2010 e sen dúbida un dos mellores libros do que levamos de 2011.

A súa escrita, como os bos viños, foi gañando complexidade e calidade. Desde aquel imberbe -pero interesante, abofé que si- Breogán de Guisamonde, pasando por esa alfaia que foi O país das bestas ata o erotismo de Organoloxía chegando a este A Veiga é como un tempo distinto. Libro tras libro gozamos coa narrativa de Eva Moreda.

Agardamos descorchar futuras novelas que sexan tan interesantes como este último libro que agora nos atinxe.





 

Baixo o paraugas da emigración de posguerra, vemos en A Veiga é como un tempo distinto un gran abano temático, pero sobre todo é unha historia que fai de ponte -que une- dous mundos: A Veiga e Londres; e o que representan para os dous personaxes principais da novela: a lembranza perenne de Gelo e o pasado para Elisa.

A identidade é unha das miñas obsesións, tanto a identidade colectiva como individual, saber o que nos fai ser nós mesmos, o que une ao noso “eu” do presente cos nosos “eus” pasados e futuros. E, sobre todo, coa emigración de por medio. Creo que tanto Elisa como Gelo experimentan a sensación de que a súa identidade xa non é tan firme como crían, senten que se están desfacendo en anacos, e buscan, cada un ao seu xeito, a forma de xunguir estes anacos. A historia, como dis ti, pode ser o que una, non só dous mundos, senón todos os anacos destas dúas persoas. A historia e tamén certos sentimentos.

 

Residindo vostede en Londres parecería unha obviedade que lle preguntara o por que de situar a historia nesa cidade, mais coido que a capital inglesa é unha das grandes descoñecidas en canto a emigración galega. Falándonos de emigración os nomes que nos veñen a cabeza son Venezuela, Arxentina, Suiza e Alemaña, principalmente.

En parte foi porque, obviamente, me resultaba máis fácil referirme a lugares e ambientes que coñecía, pero tamén era consciente de que a emigración ao Reino Unido é a grande ausente, ou unha das grandes ausentes, no imaxinario galego da emigración. Si había precedentes literarios, como Xesús Fraga ou Carlos Durán, pero parecíame incrible que unha epopea vital tan interesante coma a dos galegos en Londres non fose máis coñecida nin máis imaxinada, no sentido de chegar a formar parte do imaxinario galego da diáspora. Londres era unha das capitais de Europa e do mundo nos 60 e 70, como ignorar o efecto que tiña que ter para os galegos chegar ao centro do mundo? Cando empecei a novela, en certo sentido fíxeno movida por ese obxectivo: visibilizar a emigración galega en Londres, contribuír a que deixase de ser a grande descoñecida. Pero, nalgún momento, este obxectivo pasou a ser secundario, e creo que o que quedou ao final foi unha novela centrada nas personaxes, nos sentimentos, que se desenvolve en Londres pero podería desenvolverse noutro sitio.


Aínda que centrada na historia de Gelo e Elisa, pasan por A Veiga é como un tempo distinto multitude de personaxes que pululan por Portobello Road e que poderían conformar o corpus da emigración, os roles que van desenvolver no novo país de acollida e todas esas Veigas que cada un deles deixaron noutro tempo.

Eu tiña claro que non quería escribir unha novela costumista, un cadro de costumes, e se cadra por iso optei por non perderme demasiado no detalle folklórico de a onde ían os galegos en Londres e onde traballaban e que comían. A novela está centrada en dúas persoas e dúas actitudes vitais fronte a emigración, a de Elisa e a de Gelo, pero era consciente de que, entre unha e outra actitude, cabían moitas máis, e intentei retratalas, aínda que fose en poucas pinceladas, no resto de personaxes. Así, por exemplo, temos a Rita, que é unha muller solteira dunha certa idade que non rompe coa súa vida anterior dun xeito tan espectacular como pode facelo Elisa, pero si que aproveita as oportunidades que lle brinda o novo país ata acadar un status que en Galicia non podería imaxinar.

Conscientemente procurei non obsesionarme demasiado coa documentación, máis que dar moitos detalles moi precisos interesábame retratar actitudes vitais máis ou menos universais.


Elisa “reinvéntase” dende a súa chegada a Londres, vai mudando en Louise e en Liz, incluso ten un ápice dese “autoodio” cara esa Elisa que vai deixando atrás aos poucos. Ven vostede de comentar que a novela está centrada en dúas persoas e dúas actitudes e ao fío dese comentario acáelle moi ben a pregunta que formulou o crítico Armando Requeixo sobre  A Veiga...: “¿Somos o que a Terra que nos viu nacer e medrar nos fixo ser ou o que a patria de adopción nos ensinou a soñar?”

Creo que esa é unha das grandes preguntas, xa non dun pobo emigrante como é un pobo galego, senón para calquera ser humano. Interesábame explorar as reaccións opostas fronte á emigración que teñen dúas persoas que, nun momento determinado, se sentiron moi próximas o un á outra, que se refuxiaban o un no outro da inadaptación ao seu entorno. Unha vez chegada a Londres, Elisa quere deixar atrás ese entorno do que vén, e a cidade ofrécelle todo o necesario para facelo. Pero Gelo descobre que, se ben na Veiga sempre se sentiu inadaptado, tampouco logra adaptarse a Londres.


Ao meu modo de ver, un dos grandes acertos desta novela é a forma na que se interna vostede na personalidade de Gelo e nas súas contradicións. A angustia de non vivir no futuro pensando no “seu” pasado en A Veiga. Foille doado penetrar nesa personalidade masculina? E mais cando este personaxe é dunha grande complexidade ao longo de toda a novela, e probablemente de toda a súa obra?

O certo é que para retratar a Gelo inspireime nunha persoa á que coñezo bastante ben. A súa personalidade é complexa, tamén a miña actitude fronte a el o é. Desde compadecelo a enfadarme con el por ser un covarde na súa relación con Elisa, a intentar entendelo, porque é un home nacido en 1927 para o que certas cousas seguen sendo tabú. Despois de rematar a novela, decateime que ten semellanzas importantes con Goro, o protagonista de O demo e o profundo mar azul: os dous son emigrantes, os dous se ven paralizados á hora de tomar decisións importantes... e, en comparación, si creo que Gelo é moito máis evolucionado psicoloxicamente, como personaxe. Pero tamén me interesaba centrarme nel e non tanto en Elisa, que a priori podería ser a personaxe máis atractiva, a que racha con todo. Este rachar con todo ten unha contrapartida, unha reacción por parte do entorno, e isto é o que retrata Gelo.


Aínda que estea contada a historia dende un punto de vista masculino -o de Gelo-, as mulleres teñen un gran peso nesta novela. Agás Gelo, e as páxinas onde aparece Tino, o resto das personaxes son mulleres.

Eu tiña a impresión, despois corroborada por algúns estudos que lin, de que a reacción das mulleres fronte á emigración ía ser máis complexa, e máis interesante tamén, que a reacción dos homes. En Galicia, as mulleres da novela vivían cun concepto de si propias típico da Sección Feminina; en Londres atopan o movemento feminista no seu auxe. Logo esta é a primeira posibilidade que lles ofrece Londres, e creo que a maioría das mulleres da novela, se non todas, abrazan esta posibilidade. Xa sexa de xeito tan extremo como Elisa, ou ben de forma máis moderada como che comentaba antes con Rita, ou ben como Lidia, que queda cos aspectos máis lúdicos da liberación da muller. Mesmo Marta e Dolores, que son dous personaxes pequenos, dúas limpadoras, teñen a oportunidade de vivir soas dun xeito que en Galicia seguramente non sería posible.


Seguindo o fío dese comentario, esta novela serve tamén para falar de aspectos que serían impensables na España da época, como os sindicatos, a revolución feminista, o uso de anticonceptivos... Todo o labor que desenvolve Elisa en Londres, e o que fixeron tantas como ela, logo tiveron unha grande repercusión no postfranquismo.

Si, creo que, nun certo sentido, para moitos emigrantes chegar a Londres, ou os seus países de destino, foi como montarse nunha máquina do tempo e avanzar 20 anos. Sobre todo por ese espírito "sesentaoitesco" que se vivía en moitas partes de Europa, o florecemento do sindicalismo, os movementos feministas, as reivindicacións raciais, etc.... esa sensación de que todo era posible, de que o mundo se podía cambiar. En España e Galicia isto chegou con 20 anos de atraso.


Outro dos aspectos que considero máis salientables e máis atraentes desta novela é o xeito na que está escrita, a súa forma de narrar. Unha historia aparentemente epistolar cara unha Elisa que o lector non ten por seguro se realmente chegará a ler, a coñecer todos eses sentimentos, eses medos de Gelo.

Cando pensaba na técnica narrativa da novela, de entre todas as opcións o certo é que me decidín por un certo irrealismo, ou inverosimilitude. Quero dicir, non resulta moi crible que unha persoa como Gelo, que non tivo moita formación, sexa capaz de escribir un discurso bastante elaborado como creo que é o da novela. Tampouco me parece verosímil que Elisa chegue a coñecer todo este discurso, desde que chegaron a Londres Gelo caracterizouse por non ser capaz de aclarar os seus sentimentos cara a ela, de decidir o que realmente quería. Se cadra poderiamos dicir que é unha especie de "monólogo interior" escrito por outra persoa. Non sei. Creo que tampouco é tan importante. A min o que me importaba era transmitir as distintas actitudes vitais e o distanciamento que experimentan estas dúas persoas.


Camareiras, empregadas do fogar, limpadoras, cociñeiras,... Podemos atopar equivalencias entre esa emigración que viviu Galicia e os emigrantes que agora acollemos? Adoece Galicia dunha desmemoria colectiva como país emigrante que foi?

Creo que si tendemos a ser un país bastante desmemoriado. Se cadra dentro dunha xeración, ou menos ca iso, teremos galegos con apelidos marroquís, chineses ou rumanos -igual que hai británicos ou alemáns ou arxentinos con apelidos galegos-, e nin sequera comezamos a debater como os imos integrar na Galicia que queremos. Se cadra porque estamos algo acomplexados do noso pasado como emigrantes.


Tras vivir en Italia, Alemaña, agora Londres. Que representou para vostede escribir esta novela? Tamén sente que A Veiga ou Ribadeo sonlle como un tempo distinto?

Xa o sentía antes de escribir a novela, pero desde que a escribín foi como se ese sentimento se acelerase, aínda que non sei se pola novela ou por outras circunstancias. A min pásame algo que menciono no primeiro capítulo da novela, que é que esquezo quen morreu en Ribadeo, e cando volvo ás veces dáme a impresión de volver velos, porque os confundo con outras persoas. Para min é a demostración máis palpable de que os emigrantes tendemos a vivir nun tempo distinto, un tempo que é mestura do tempo que deixamos e do tempo que imaxinamos. 


Acabamos de falar da súa máis recente e premiada novela, pero todo principiou hai preto de quince anos coa publicación de Breogán de Guisamonde. O cabaleiro da gaivota (Fundación Caixa Galicia, 1997). Un relato que, como indica na propia obra, ten moitas influencias da literatura artúrica.

Daquela eu era unha auténtica fanática da chamada materia de Bretaña, tanto pola temática en si mesma como polas diversas transformacións que sufriu ao longo de máis dun milenio de literatura europea. Interesábame o feito de que a literatura galega fose tamén parte desta transformación, deste engadir ao fondo común e, cunha certa ousadía, pensei que se cadra podía achegar algo tamén eu. No fondo, o que eu facía non era moi diferente ao que fan tantos adolescentes que se dedican a escribir fanfics de Harry Potter ou O señor dos aneis e publicalos en Internet. É esa fascinación por unha historia, por uns personaxes, o desexo de contar a historia ao teu xeito.


Declárase siareira do xénero artúrico, pero logo non volveu retomar nesa temática. Procura no seu discurso narrativo non repetirse, abrir novos vieiros literarios e novas formas de contar as cousas?

Intentei reincidir no xénero artúrico, pero non me saíu ben. Pasoume máis veces con outros temas. Pouco despois de que A Veiga fose premiada, encetei outra historia con certas similitudes temáticas e tiven que deixala, tiña a sensación de repetirme, de estar pasando por lugares polos que xa pasara. Aínda que soe tópico, para min o fermoso da literatura é que nos permite vivir outras vidas, e eu quero vivir tantas como sexa posible. Por outra parte, hai quen di que os novelistas só escribimos unha única novela na nosa vida, pero baixo varias apariencias. En certo sentido, estou de acordo tamén con iso, pero eu quédome coa parte de experimentar con todas estas apariencias.


Con este premio gañou o X Premio de Narracións Xuvenís 'Rúa Nova'. Máis adiante presentouse igualmente a premios para escritores novos, como o da Universidade de Santiago ou ao Biblos. Que representan este tipo de premios para a xente moza que comeza no difícil mundo da escrita?

Cando comecei, non sabía absolutamente nada do mundo editorial. Non sabía que pasaría se enviaba algún traballo meu a algunha editorial, se o lerían, se mo devolverían, se o tirarían ao lixo ou que.

Presentarse a un certame que inclúe a publicación polo menos me deixaba ver unha fiestra aberta, por pequena que fose. Non me arrepinto de terme presentado a ningún certame nin de ter publicado nada, pero en retrospectiva diría que houbo momentos que estiven demasiado obsesionada por publicar, que a xente novel está ás veces demasiado obsesionada por publicar; tende a verse como un fin e o certo é que normalmente é só un paso máis. Ás veces, por querer publicar canto antes, teño enviado a certames cousas que merecerían un par de voltas máis ou ben quedar metidas nun caixón para sempre, e tamén está a cuestión de que, en Galicia, hai premios que se editan pero que despois non se distribúen o suficientemente ben. Habería que pensar se isto beneficia realmente á xente que empeza.


No volume colectivo Veas Verdes e catro contos máis (Agrupación de Libreiros / Casa da Xuventude de Ourense, 2001) apareceu o relato premiado Veas verdes, Premio Ourense de Contos para a Mocidade 2000, un galardón acadado por escritores de grande sona, como Xosé Carlos Caneiro, Paula Carballeira ou Antón Riveiro Coello.

Téñolle moito cariño a ese relato, e alegreime moito cando foi premiado nese certame. Foi unha desas cousas que é un pracer escribir, que hai algo dentro de ti que fai que saian soas. Alegreime moito de que se premiase e puidese ser publicado.


Polo de agora este, con algún relato máis como o que apareceu en Narradoras (Xerais, 2000) é do pouco que se lle coñece en relato curto, amais do que fora o seu segundo libro: Mitología contemporánea (Fundación Caixa Galicia), XII Premio de Narracións Xuvenís "Rúa Nova". Mirándoo dende a perspectiva que nos da o tempo, podemos afirmar que é un xénero esquecido por vostede ou aínda é posible ver algún libro autoría de Eva Moreda de relatos curtos?

A verdade é que nos últimos cinco ou seis anos escribín relato curto só moi ocasionalmente, e case sempre por encargo, aínda que xusto agora estou intentando escribir un. Creo que o que me apartou un pouco deste xénero foi a falta de posibilidades editoriais; non se publican moitos libros de relatos, e o que poidas publicar nalgún libro colectivo normalmente ten difusión limitada.


Decatándonos de que eses libros son os primeiros, poderíamos afirmar que é un xénero atrainte ou máis doado de traballar para o escritor novo?

Hai esa idea do relato curto como un xénero máis doado, ou como un xénero para principiantes, pero isto é desmentido axiña polo talento de grandes contistas como Guy de Maupassant, un dos meus favoritos. No caso da literatura galega, creo que temos o problema engadido de que nun determinado momento floreceu moito entre nós o relato breve e agora o vemos como un rito iniciático, un momento de xuventude que hai que deixar atrás, supoño, para escribir novelóns ben estensos.  Eu creo que escribir relato curto pode proporcionarche unha habilidade moi útil para calquera outro xénero, incluída a novela, que é a habilidade de non dar reviravoltas, de deixar atrás todo o que sexa inútil e pouco relevante, de cultivar a economía narrativa


Nesas datas, e reafirmada a túa proposta literaria co recoñecemento de varios premios, tanto pola súa obra en galego como en castelán, como foi a elección do idioma nas súas seguintes achegas?

Na adolescencia escribía indistintamente en ambos idiomas, un pouco como xeito de experimentación. Exploraba varios xéneros, varios estilos, e tamén dúas linguas. Xa na maioría de idade, adoptei o galego como lingua literaria.


Chegamos a finais do ano 2002 cando aparece en Positivas O demo e o profundo mar azul, un libro coa emigración de fondo pero onde podemos ver dúas características do que será o seu discurso narrativo: a presenza da música e a creación psicolóxica dos personaxes. Neste caso a elaboración de Goro de Ferrería, sobre quen xa fixera referencia antes.

O certo é que durante varios anos reneguei un tanto desta novela, parecíame xuvenil e pouco elaborada, e seguramente o sexa, pero ultimamente volvín a collerlle cariño porque, moito máis que Breogán de Guisamonde, é esa primeira novela da que se alimentan moitos dos meus motivos literarios, as miñas obsesións literarias tamén. O afastamento, as barreiras, a indecisión, o encontro e, por suposto, a música, son cousas que xa están aí.


Goro de Ferrería emigra co seu saxo cara América, como tantos outros, na busca dunha vida mellor. Goro é dos emigrantes que triunfa, toca cos grandes do jazz nos locais máis importantes ao longo de todo o país, pero a súa mente está na súa aldea e coa muller e filla que deixou alí. Sempre ten ese muro que se ve incapaz de derrubar.

Si, pero ao mesmo tempo non vai velas nunca, nin fai ningún esforzo para que poidan vir vivir con el. Eu creo que, para el, a súa aldea tamén é un tempo distinto e prefire que o siga sendo. Prefire seguir pensando na súa muller e filla como habitantes dese tempo distinto, e sabe que levalas consigo ao tempo no que el vive agora lle traería máis complicacións.


Estamos a falar dun libro cunha banda sonora moi particular, que constitúe o eixo de O demo e o profundo mar azul, e que vostede presenta como un percorrido pola historia do jazz ao longo de practicamente todo o século XX, dende Count Basie ata Miles Davies pasando por Stan Kenton, Gerry Mulligan ou Dizzy Gillespie. Os mesmos días de viño e rosas do jazz e as miserias que sufrirá en carne propia Goro.

Daquela –cando escribín a primeira versión da novela tiña 17 anos- interesábame moito o jazz, a súa historia. O jazz ten unha historia relativamente breve, pero moi variada, pode expresar moitos tipos diferentes de emocións. Atraíame a idea de que a cada emoción de Goro, a cada momento da súa vida, podía corresponderlle un standard de jazz, e de feito cada capítulo ten o título dun tema jazzístico.


O tema da obsesión marca o fío argumental de Singularis Domitilla (Universidade de Santiago de Compostela, 2004). Sempre a busca de don Fernando, o desacougo e a desesperación.

É curioso, porque para min don Fernando é un pouco o contrario de todo isto: é un home do Renacemento nunha etapa equivocada, interésase por moitas cousas pero non hai ningunha que o absorba o suficiente e, se ben si é un camiño de busca, non creo que el o viva con desacougo ou desesperación. Pero, rascando un pouco na superficie, si ten esa obsesión que o marca.


Premiado pola USC para relatos que tiveran como tema de fondo a universidade, como foi traballar tendo como fondo da historia un tema marcado xa dende as propias bases do concurso? O libro anterior -O demo e o profundo mar azul- xa tiña os límites de extensión marcados para os Relatos de Verán de La Voz de Galicia. Supón un reto traballar deste xeito ou son máis trabas a salvar?

É un exercicio divertido. De máis nova divertíame traballar dentro de límites marcados, dentro de xéneros poéticos ou narrativos determinados. Creo que axuda a coller confianza coa forma, a ver máis aló dela e utilizala non como un fin, senón como un medio.


O país das bestas (2009), publicado en Biblos e finalista do premio da primeira edición que organiza este clube de lectores e editorial, demorou a súa publicación ao longo de catro anos. Os primeiros meses da guerra civil, a rivalidade entre comuneiros e besteiros, un crime salvaxe que perdurou ao longo dos anos... configuran o corpus dunha novela que obtivo un amplo recoñecemento pola crítica do país.

Levoume moitísimo tempo rematar esta novela, e o certo é que conseguín facelo grazas a que Tucho Calvo, de Biblos, creu na novela desde que era só un proxecto e non parou de insistirme ata que lla mandei completa. Colleume nunha etapa de moitos cambios moi seguidos na miña vida, e tamén cambios no meu xeito de achegarme á literatura. De feito, creo que iso se nota un pouco na novela, en certo sentido é como un patchwork; ten moitos elementos xuvenís, pero creo que xa hai algunhas cousas do que creo que é a miña seguinte etapa, a de Organoloxía e A Veiga.


Moito se falou desta obra coma a primeira novela que trataba sobre a tradición da rapa das bestas, unha definición que creo chegou a incomodala nalgunha ocasión, aínda que esa temática estea aí e teña unha grande forza dentro da historia.

Cando comecei a escribir a novela, era consciente de que, sorprendentemente, o tema da rapa das bestas non tivera a penas pegada na literatura galega. Pero, mentres escribía, funme decatando de que esa non ía ser a grande novela sobre a rapa das bestas, e tampouco me incomoda, porque a min o que  máis me atrae das narrativas é que son fragmentarias, incompletas; as narrativas totalizadoras prodúcenme desconfianzas. Na literatura galega parece que hai unha certa obsesión por escribir grandes novelas de todo: a grande novela da emigración, a grande novela do rural, a grande novela galega sen máis. Eu creo que nos iría mellor se nos esquecésemos do “grande” e disfrutásemos do fragmentario.


Como noutras obras de súa autoría, o rural e o urbano mestúranse. O concepto de natureza, o monte, as bestas dilúense coa visión urbanita de Sofia.

O encontro de Sofía co rural é, en boa medida, espello do meu propio encontro. Eu medrei nunha vila e tiña o rural practicamente a un paso, pero o certo é que nunca me interesou moito ata os vintepico anos, e o encontro foi traumático e alucinante. Creo que na literatura galega actual se está descoidando moito o rural, hai unha especie de obsesión por retratar a Galicia urbana, cousa totalmente lóxica tendo en conta que a poboación galega cada vez está máis concentrada nas cidades, pero creo que non se pode nin se debe ignorar a compoñente rural de Galicia. Ás veces semella que somos un pouco desertores do arado, como se caésemos na trampa de identificar o rural con atraso ou con bucolismo mal entendido e o rexeitásemos completamente.


Tras O país das bestas un novo recoñecemento con Organoloxía (Positivas, 2010), que acadou o Narrativas Quentes de literatura erótica. De nova retoma a temática de música, lanzándoa desta ocasión contra o erotismo, nunha novela moi sutil, de susurro, case que poderíamos dicir que é a historia dunhas mulleres onde aparecen escenas eróticas.

Adoita pasarme o mesmo con todas as novelas: que comezo querendo falar dunha cousa e acabo falando de outra. Con O demo quería falar de jazz e a acabei falando de desarraigo. Con A Veiga quería falar dos galegos en Londres e acabei escribindo unha historia de amor. E con Organoloxía pasoume algo semellante: escribín un primeiro borrador no que o erotismo ocupaba un papel máis central pero, ao irlle dando forma en torno á historia de sete mulleres, decateime de que me importaban elas e as relacións que trababan as unhas coas outras máis que as historias que contasen.


Nunha entrevista anterior que compartimos con Francisco Castro, finalista da segunda edición do Narrativas Quentes, laiábase de que a literatura erótica non fora abordada polas escritoras galegas. Se vemos as grandes obras eróticas do último século, a meirande parte delas son escritoras: Almudena Grandes, Marguerite Durás, Emmanuelle Arsan...

No caso da literatura galega, creo que si hai bastante erotismo escrito por mulleres, pero case todo concentrado na poesía. É unha cuestión interesante. Se cadra é que simplemente somos menos narradoras e, en proporción, hai menos mulleres en todos os xéneros, incluído o erótico, que xa é minoritario de por si. Pero, cando escribía Organoloxía, si tiña a sensación de estar transitando un espazo que me era hostil, ou polo menos que non era o meu.


Se outras novelas movíanse a ritmo de jazz, nesta ocasión están Bach, Brahms ou Schumann. Mellor facer o amor cos clásicos que con Lizz Wright ou Billie Holiday?

Depende da persoa e do clásico. Bach non me parece moi erótico. Schumann tampouco, Brahms se cadra un pouco máis. Eu quedo cos que nomeei na primeira páxina de Organoloxía: Bartók, Messiaen, Monteverdi...



 

 

 

TCP/IP, Agosto 2011

 

Buscar en Conversas >

Axenda >

Lun Mar Mer Xov Ven Sab Dom

Nestes días >

No upcoming event!

Exposicións >

No upcoming event!